مردم واری از اصول معماری ایرانی

“کار ( بنا – ساختمان ) باید مردم وار باشد ؛ یعنی هر جانداری ، هر پرنده ای و هر آفریده زنده ای ، لانه و آشیانه خود را به اندازه خود و درخور نیاز خویش می سازد”

یکی از دیگر اصول معماری ایرانی ، مردم واری است. معماری مردم وار به معماری اتلاق می شود که اجزا و اندازه های ساختمان متناسب بر پایه نیازهای انسانی باشد. معمار مردم وار باید به تمامی نیازهای انسانی توجه کرده و همواره در تلاش به پاسخ دهی مناسب به آن باشد.

موارد مردم واری معماری ایرانی بسیار زیاد است اما در اینجا سعی شده تعدادی از آن را ذکر کنیم.

معماری مردم وار

ورودی خانه:

معمار ایرانی درگاه ورودی را متناسب با ابهاد انسانی می گرفت. در کوبه بر روی درب می گذاشت: کوبه مردانه و کوبه زنانه تا صاحب خانه بداند که میهمانش کیست.

در جلوی درب ورودی گاه دو یا چند نشیمن گاه تعبیه می کرد تا مراجعه کننده زمان انتظار خویش را راحت سپری کند.

مردم واری

فضاهای داخلی:

در فضاهای داخلی هم همواره مردم وار بودن معماری ایرانی به چشم می خورد.

معماری مردم وار

پهنای اتاق خواب به اندازه ی پهنای یک بستر بوده اما اگر اتاق خواب کوچک است بدلیل این است که فضای خصوصی صاحبخانه ست و شایسته نیست که بیگانه ای به آن راه یابد اما تالار باید که شایسته پذیرایی مهمان گرامی باشد.

مردم وار

حتی از حیاط هم تفکیک فضای خواب و تالار را می شود تشخیض داد. که چرا فضای خصوصی یا اتاقا خواب را سه دری می ساختند (که برخی می گویند سه دری نماد پدر و مادر و فرزند است) و تالار را پنج دی (پدر و مادر و فرزند و دو میهمان)

مردم واری معماری ایرانی
سه دری
مردم وار
پنج دری

افراز و بلندی طاقچه را به حدی می گرفتند که ایستاده و یا نشسته به آسانی به آن دسترسی باشد

مردوم واری

روزن بالای پنجره یا گلجام معمولا دارای شیشه های رنگی به رنگهای زرد لیمویی و آبی بوده که آنها را از غرابه های شکسته (شیشه‌بزرگ‌که‌دهانه آن‌تنگ‌وشکمش‌فراخ‌باشد) بدست می آوردند

معماری مردم وار

و بسیاری از نکات دیگری که همواره در معماری مردم وار گذشته ایران زمین رعایت می شد که متاسفانه امروزه بسیاری از آن بدست فراموشی سپرده شده است.